جمعه 10 فروردين 1403 , Friday 29 March 2024 , مصادف با 19 رمضان 1445

مشاوره سیستم های اعلام حریق

انتخاب سیستم اعلام حریق به نوع ساختمان بستگی دارد. براساس استاندارد FRA که یک استاندارد مناسب بریتانیا می باشد سیستم اعلام حریق مورد نظر را انتخاب می شود.

استاندارد اصلی برای سیستم اعلام حریق BS5839pt1,213 است.

در این مقاله توضیحات مختصری از اجزا اصلی و انواع سیستم اعلام حریق برای شما آماده کرده ایم.


انواع سیستمهای اعلام حریق :‏

 اعلام حریق

اصولا عملکرد تمام سیستمهای اعلام حریق یکسان می باشند. در صورتی که دتکتور ها دود یا گرما را تشخیص دهند و یا کسی نقطه تماس دستی را بشکند سیستم اعلام حریق فعال می شود. همچنین ممکن است سنسورها برای ایستگاه مرکز ی علائمی مبنی بر وجود آتش بفرستند که این عمل هم باعث فعال شدن سیستم اعلام حریق می شود.

سیستم اعلام حریق به چهار دسته تقسیم می شود :

  1. سیستم متعارف
  2. سیستم آدرس پذیر
  3. سیستم وایرلس
  4. سیستم آدرس پذیر آنالوگ

سیستم اعلام حریق متعارف :

در این سیستم، تعدادی نقاط تماس و دتکتور سیمی در کنترل پنل اعلام حریق و ZONE وجود دارد. ZONE یک مدار است و کنترل پنل به هرکدام از لامپ های ZONE یک شماره داده است. در صورتی که آتش سوزی رخ دهد با استفاده از ZONE محل دقیق آتش سوزی برای آتش نشان ها و مدیریت ساختمان مشخص میشود. مدار ZONE میتواند شامل زنگ، اصوات الکترونیکی و یا دیگر دستگاهای صوتی باشد. در هر مدار یک دستگاه خطی وجود دارد که کارش نظارت بر اهداف می باشد.

سیستم آدرس پذیر :

روند تشخیص این سیستم همانند سیستم متعارف می باشد با این تفاوت که کنترل پنل این سیستم به طور دقیق می تواند معلوم کند کدام دتکتور یا نقطه تماسی هشدار را آغاز کرده است. این سیستم یک سیستم تشخیص سیمی می باشد که به ازای هر حلقه بالای 99 دستگاه میتوانند به آن حلقه وصل شوند.هر کدام از  دتکتور ها این سیستم و اصولا دتکتور های سیستم متعارف  درونشان یک آدرس دارند و آدرس درون هر دتکتور مجموعه از Dil سوئیچ ها می باشند. کنترل پنل این سیستم به گونه ای طراحی شده است که وقتی یک دتکتور خاص عملیاتی را انجام می دهد اطلاعات مورد نیاز برنامه ریزی نمایش داده میشوند.

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر آنالوگ :

این سیستم اغلب به عنوان سیستم اعلام حریق هوشمند شناخته می شود. سیستم های آنالوگ براساس پروتکلی که استفاده میکنند دسته بندی می شوند. مشکل عمده این سیستم این است که، دتکتور های این سیستم قفط سیگنال های خروجی را میگیرند یعنی در صورت وجود آتش،ایراد، هشدار یا هرچیزی دیگری، سیگنال را به واحد کنترل جهت تصمیم گیری میدهد.

با استفاده از یک سیستم آنالوگ هوشمند، هر دتکتور تاثیر گذار شامل کامپیوتر مربوط به خودش میباشد که محیط اطراف و ارتباطات کنترل پنل مبنی بر وجود آتش و یا در صورتی که دتکتور اصلی نیاز به تمیز کردن داشته باشد را ارزیابی میکند. اصولا سیستم های آنالوگ پیچیده هستند و امکانات زیادی را هم برای سیستم های آدرس پذیر یا متعارف ایجاد میکندد. سیستم آدرس پذیر انالوگ بالای 127 دستگاه ورودی  مانند  دتکتور های دود، نقاط تماس، دتکتور گرما، مانیتورهای تماس و دیگر دستگاه ها دارد. این 127 دستگاه ورودی به بیش از 32 دستگاه خروجی مانند حلقه صدا، ماژول رله، ماژول صدا وصل می شود.

سیستم اعلام حریق بی سیم :

این سیستم جایگزین خوبی برای سیستمهای اعلام حریق سیمی هستند. استفاده ایمن، ارتباطات رادیویی  رایگان در صورت وجود حادثه و توانایی کار با انواع دستگاه ها (دتکتورهای دود، نقاط تماس و ...)، همه و همه مزیت بر علت می باشد که این سیستم همان سیستم آدرس پذیر آنالوگ بدون سیم می باشد.

طراحی سیستم :

قبل از شروع، طراح باید اطلاعات مناسبی از ساختمان داشته باشد تا بتواند مشاوره درستی بدهد. اطلاعات شامل موارد زیر می باشد:

-          نوع سیستم مورد نیاز L1,L2,L3,… و در جای مناسب، مکان های پوشیده

-          نحوه عملکرد سیستم در صورت بروز حادثه

-          نحوه عملکرد در خصوص حادثه دیده گان

-          برخی موارد هستند که برای گرفتن نتیجه بهتر، نیاز به مشاوره با دیگر پیمانکاران دارند.

-          چگونه آگاه ساختن آتش نشانان

-          حادثه دیدگان و فعالیت های درون ساختمانی به تداراکات مناسبی احتیاج دارند

-          زمان حضور آتش نشانان

کنترل پنل نشان دهنده :

کنترل و تجهیزات نشان دهنده در واقع سه تایع اصلی را اجرا میکنند.

  1. مانیتورینگ خودکار و کنترل مدارات خارجی تجهیزات مانند تشخیص آتش، دستگاه اعلام حریق، مدار و منبع تغذیه این مدارات
  2. نمایش سیگنالهای آتش، سیگنالهای خرابی و دیگر امکانات
  3. کنترل دستی عملیات مانند تست دستگاه های قطع شده، سیگنالهای آتش، خاموش کردن آژیر خطر و ریست کردن سیستم بعد از حادثه

یکی از استاندارهای بریتانیا پنل ها هستند که تمام نیاز مانیتوریگ  یعنی قابلیت صدا و نمایش تصویر را در زمانی که آتش رخ میدهد را فراهم میکنند.

اکثر دستگاه های اعلام حریق به صورت دستی خاموش می شوند تا سیستم بعدا ریست شود.

پنل های کنترل و مانیتوریگ شامل خدمات فرعی مانند ثابت کردن آتش، بستن در و ... میباشد.

اصولا تجهیزات آتش نشانی داخل ساختمان نزدیک درب ورودی و خارج از ساختمان قابل مشاهده می باشد. کنترل پنل باید در یک جای محافظت شده قرار گیرد همچنین هشدارهای صوتی باید با واحدهای کنترل بعدی به اشتراک گذاشته شوند.

چارت ساختمان را معمولا کنار کنترل پنل نصب میکنند.

مزیت وجود کنترل پنل نشان دهنده :

-          تعداد کل مناطق معلوم میشود.

-          سطح یا تراز پایه

-          حداکثر تعداد هشدارهای هر Zone

-          سیستم اتوماتیک، منطبق با استاندارهای بریتانیا

-          سیستم دستی، منطبق با استادارهای بریتانیا

-          حداکثر جریان عبوری از هر zone دتکتور

-          حداقل دتکتور های موجود در هر zone

-          باز و بسته شدن یا عیب یابی سیستم مانیتورینگ

-          نمایش هشدارهای تکی یا دو صحنه

-          کنترل  اتصالات مرکز از راه دور

-          کنترل سیستم سیم کشی ساختمان

-          کنترل عملیات خدمات فرعی

دتکتور گرما :

این دتکتور به چهار نوع تقسیم می شود :

  1. دتکتور گرما
  2. دتکتور دود
  3. دتکتور کربن مونواکسید
  4. دتکتور سنسورهای چندگانه

دتکتور گرما :

این دتکتور را به دو زیر مجموعه میتوان تقسیم کرد :

  1. این دتکتور وقتی عمل میکند که در معرض دمای از قبل تعیین شده باشد.
  2. در صورت افزایش تغییرات دمایی این دتکتور عمل میکند.

دتکتور خطی :

این دتکتور با استفاده از یک کابل در صورتی که گرمایی را حس کند به صورت مدار باز عمل میکند. در صورت بروز یک حادثه خاصیت رسانایی کابل را از بین برده و بعد از پایان عملیات باید طول کابل خراب شده را ججایگزین کرد.این دتکتور ممکن است در منطاق بزرگ مانندانبارها استفاده شود.

مزایای این دتکتور :

-          از جمله مدارات مانیتورینگ باز، بسته، خطا می باشد.

-          تنظیمات دما برای دمای ثابت عناصر

-          چشم پوشی از عناصر همجوشی

-          سطح و یا تراز نصب

-          افزایش تشخیص برای تغییرات دمایی عناصر همجوشی

-          ارتفاع نصب

-          فضای توصیه های سازنده

-          افزایش دتکتور ها برای زمانی که دما به صورت غیر طبیعی در جایی افزایش دما وجود دارد، کاهش میابد مانند تجهیزات گرمایی  فضایی و یا فرآیندهای صنعتی

دتکتور های دود:

سه نوع ساده این دتکتور شامل یونیزاسیون، پراکندگی نور، ابهام نور می باشد.

یونیزاسیون :

شامل دو اتاق میباشد. یکی برای جبران کردن تغییرات دمایی، رطوبت و فشار و دیگری شامل یک منبع رادیویی می باشد که معمولا ذرات آلفا که یونیزهای عبوری هوا را از طریق این محفظه که یک جریان جاری بین دو الکترود است را انتقال میدهد.

ابهام نور :

مخلوط شدن دود با منابع نور باعث ایجاد تغییر در سلول های خروجی می شود و باعث یک هشدار می شود. از این نوع هشدار برای حفاظت از مناطق بزرگ  که منابع سلول عکس موقعیت یابی شده دارند استفاده می شود.

پراکندگی نور :

این دتکتور با تاثیر برروی Tyndall عمل میکند. یک سلول عکس . منابع ن.ر ب.سیله محفظه ای تاریک از یکدیگر جدا می شوند به صورتیکه هیچ منبع نوری نباید روی سلول عکس بیفتد. عبور دود داخل این محفظه به دلیل پراکندگی نور از منبع می باشد. زمانی دود خارج می شود هشدار های نصب شده شروع به کار میکنند.

دتکتور پراکندگی نور و ابهام نور، هر دو دود را تشخیص میدهند. دتکتور یونیزاسیون و پراکندگی نور معمولی هستند و هرکدام سیگنال مناسب برای BESA میباشند. در بعضی از مدله ا دتکتور دود به بدنه اصلی توسط یک تثبیت سرنیزه متصل میشود.

برای جمع آوری، تعمیر و یا جایگرینی دتکتور ها باید توجه کرد بعضی از دتکتور ها برای مداراتی که دو سیم دارند مناسب هستند در بعضی مواقع حتی ارتباطات سه یا چهار سیمه وجود دارد. دتکتور های دود به یک منبع تغذیه دائم احتیاج دارد. در شرایط ساکن 100 میکرو آمپر و برای زیر شرایط 45 میلی آمپر هشدار وجود دارد. دتکتور های دود براساس استاندارهای بریتانیا اصولا با جریان 24dc عمل میکنند. استفاده از دتکتور دود در آشپزخانه یا کنار اجاق گازها و در مناطقی که دود اگزوز بیش از حدی وجود داشته باشد و یا 12m داخل مجازی هوا دینیوزر (پخشگر) مناسب نمی باشد.

دتکتور کربن مونو اکسید :

این دتکتور یک دتکتور الکترونیکی می باشد که با حس کردن سطحی از کربن مونوکسید در هوا فعال می شود. کربن مونواکسید معمولا با فرمول شیمیایی CO شناخته می شود، و این گاز نتیجه یک احتراق ناقص در وسایلی مانند اجاق گاز یا دیگ های بخار می باشد.

دتکتور های CO از سنسور های یکسان و در عین حال حساس استفاده میکنند و خیلی سریع هم واکنش نشان میدهند. در ساختمان این دتکتور یک سلول الکترونیکی می باشد که فقط به کربن مونو اکسید حساس میباشد نه هرگونه دود یا احتراق های دیگر.

دتکتور های آتش برای انواع آتش موثر می باشند. از آنجایی که آتش کربن مونواکسید تولید می کند در نتیجه می تواند چندین آتش را شناسایی کند. در این آتش سوزی ها احتمالا دتکتور  CO زودتر از دتکتور دود عمل میکند اما دتکتور دود همیشه یک پاسخ گوی بهتر برای آتش سوزی های شعله می باشند چرا که دتکتور های CO درر این زمینه ضعیف عمل میکنند.

اصل تفاوت دتکتور دود و CO در تشخیص های اشتباهشان می باشد چرا بخار، گردو خاک و یا دود هیچ تاثیری بر روی دتکتور CO ندارد اگرچه حساسیت بالایی دارد.

در بعضی از مواقع دتکتور CO هم ممکن است دچار تشخیص اشتباه شود در مواردی که بخاطر CO تولید شده بوسیله دستگاه گرمایشی و یا دود اگزوز خودرو ها یی که از پنجره وارد می شوند. در حالی که این موارد بر روی دتکتور دود تاثیری ندارد.

با انتخاب دتکتور از بهترین برند نتیجه بهتری در خصوص تشخیص آتش و یا هشدارهای اشتباه می توان داشت. عیب دتکتور های CO طول عمر محدود آنها می باشد که عموما هقت سال است و به همین دلیل زیاد ایمن نیستد و در سال باید چک شوند تا ازهم نپاشیده باشند.

دتکتور چندسنسوره :

این دتکتور مخلوطی از ورودی های نوری و سنسورگرما می باشد . برای پردازش از الگوریتم پیشرفته ای استفاده میشود.در صورتی که هشداری به کنترل پنل میرود براثر مخلوط شدن نور و سنسور گرما یک مقدار آنالوگ بر میگرداند. این دتکتور به بزرگی آتش حساس بوده و در بعضی مواقع بهتر از دتکتور یونیزاسیون عمل میکند.

اعلام حریق

نقاط تماس دستی :

شخص با شکستن المنت شکستنی که روی نوار است میتواند هشدار را روشن کندد. این وسیله با فاصله 1.4متر از سطح زمین قرار میگیرد و در جایی قرار میگیرد که بتوان به راحتی دید و اصولا در راه پله ها و یا جاهایی که در خروجی می باشد قرار میگیرد. فاصله این دستگاه با درب خروجی نباید بیشتر از 30 متر باشد. در مناطقی که ریسک خطر بیشتر می باشد نیاز به نقاط تماس دستی بیشتر بوده. این دستگاه ضد آتش بوده و به صورت دستی فعال می شود.

مزایای این دستگاه :

-          به عنوان مدار باز و مدار مانیتورینگ خطا می باشد.

-          سطح یا تراز پایه

-          هوا و مکان داخلی

-          تماس های مورد نیاز را در شرایط هشدار لود میکند

-          بدلیل خاصیت ضد آتشی که دارد برای مکان هایی که خاص با خطرهای خاص استفاده می شود

-          برای شکست میتوان از نقاط تماس استفاده کرد.

صدار هشدار :

تعد اد زیادی صدای هشدار وجود دارد :

  1. Dom Bells – مکانیسم عملکردش مانند زنگ است.
  2. زنگ ها با مکانیسم عملکرد خارج از ساختار زنگ
  3. صداهای الکترونیکی تکی یا چند صدای خروجی معمولی در محدوده ‏800‏ تا ‏1000‏ ‏hz
  4. عملکرد آژیر کوچک در رنج ‏1200‏ تا ‏1700‏ ‏Hz
  5. آژیرها با محمدوده پهن تری از ‏‏ تا ‏11kw‏ عموما عملکردش در محدوده ‏400‏ تا ‏800‏ ‏hz
  6. عملکرد بوق ها در محدوده ‏300‏ تا ‏400‏ ‏hz‏ و عملیاتا هم موتور یا پنوماتیک

بدلیل تنوع مکانهای صنعتی و تجاری، هشدارهای صوتی متنوعی وجود دارد.سطح صدای هشدار ها به شلوغی منطقه بستگی دارد، برای مناطق آرام حداقل سطح 65 دسیبل و برای مناطقی که بیماران هستند 75 دسیبل می باشد. لازم به ذکر است اکثر Dome Hellها برای مجرای تراز یا سیستم سیم کشی استفاده میشوند.

برای سیستم سیم کشی اصولا به جعبه ای معمولی نیاز است. زنگ های عمومی، صداهای الکترونیکی و آژیرهای کوچک برای استفاده ای 24،12،6 و 48 ولت قابل دسترس هستند. عملکرد آژیرهای تک فاز یا سه فاز به نرخ موتور بستگی دارد. آژیرهای بیرونی باید با گرما و ترموستات فیت شوند و برای شرایط دمایی پایین محافظت شوند. برای هشدار ها ممکن است از سیستم هایی با آدرس دهی عمومی استفاده شود و در شرایط خاص سیگنالهای تصویری.

ویژگی های صدای هشدار :

                -          ولتاژ عملیات

                -          نصب با سیستم سطح یا تراز

                -          نصب داخلی یا ضد آب و هوا

                -          زنگ اندازه گونگ

                -          رنگ

                -          نرخ موتور آژیرها، توجه بعضی آژیرها برای وظیفه مستمر امتیاز در حالی است که دیگران برای ‏مدت زمان محدود امتیاز ارزیابی شده اند.‏

                -          توصیف رابط تلویزیون

اعلام حریق

اعالم حریق

واحدهای قدرت :

این واخد به دو منبع تغذیه احتیاج دارد. برای برق و باتری از اجزای معمولی در کنترل پنل اعلام حریق می باشند. باتری های آماده به کار به سیستم اجازه میدهند در صورت نبود برق 24 ساعت کار کند و حتی صداها را برای نیم ساعت اضافه تر ساپورت میکندد. برق تولید شده توسط ژنراتور اضافی برای 6ساعت در حالت آماده به کار و نیم ساعت زنگ کافی مباشد. تمام سیستم های اعلام حریق جدید 24 ولت هستند. در سیستم های اعلام حریق متوسر و بزرگ، باتری های آماده به کار در کنترل پنل جای نمیگیرند.

این باتریها شامل یک سری خانه های جدا از هم که به عنوان کنترل پنل اعلام حریق اصلی می باشند استفاده می شوند. اگر منبع تغذیه یا باطری های جداگانهدر فاصله بیشتر از 10 متر از کنترل پنل اعلام حریق قرار گیرند ممکن است سیستم دجچار افت ولتاژ گردد.

باطری های آماده به کار شامل اسیدهای سرب مهرو موم شده می باشند. استفاده از باتری های نیکل کادمیومتاثیری ندارد و باتری های ‏خودرو باید نصب شوند.‏

ویژگی های این واحد :

- کنترل ولتاژ سیستم

- خروجی شارژ باطری

- ظرفیت باطری خالی

- نشانه ای از باتری یا برق شکست عرضه

- درگیر کردن باتری ثانویه برای سیستم حفاظت آتش

- ولتاژسیستم بیشت از ولتاژ فوق العاده کم منطبق است.‏

واحدهای اعالم حریق خودکفا :

در این واحد سیستمهای نقطه تماس شیشه، صدای اعلام حریق، باتری و شارژر باهم ترکیب می شوند.این واحدها برای هتل های کوچک،مغازه ها، مهمان خانه ها و ... مناسب هستند. انتظار میرود صداهای تکی برای مدت 3 ساعت هشدار دهند. برای کاهش این زمان به یک ساعت می توان سه زنگ شش تایی نصب کنیم. در این واحد به طور خدوکاردتکتورهای دود را ترکیب کرده و قابل دسترس مینماید.وارد کردن تصویر و شاخص های صدای مدار و عیوب منبع تغذیه براساس استاندارد بریتانتیا می باشد.

ویژگی های این واحد:

- مانیتورینگ باز و بسته و خطا

- دتکتورهای دود ترکیب شده

- عملیات ولتاژ

- تعداد زنگهای اضافه شده

- مقاومت کابل های اتصال

- چشم پوشی شیشه برای تماس

- اتصال پریز برق برای هر واحد

- چشم پوشی فیوز کارتریج

سیم کشی و نصب :‏

توصیه می شود از کابلهایی که در استانداردهای بریتانیا تایید شده اند استفاده نمایید. «موسسه مهندسان مقررات برق » برای « تجهیزات برق مقررات ساختمان» به ‏تفکیک اعلام حریق لازم با مدار سیم پیچی شده اشاره دارد ، تدارکات باید دستگاهای خط آخر ثابت شده را درست ‏کند تا جایی که ، برای مانیتورینگ کردن عیب خطا لازم باشد.

ویژگی ها :‏

- امتیاز هادی برای لود هشدار و افت ولتاژ مورد نیاز

- منطبق با استاندارهای بریتاتنیا و خدمات مقررات ‏IEE

- نوع کابل و نصب مناسب برای مانیتور کردن و نکردن سیستم

- ‏ Earthing‏ طبق مقررات ‏IEE

- کابل های مناسب برای درجه حرارت محیط

- ولتاژ اصلی منبع تغذیه برای کنترل تجهیزات بر طبق مقررات

- برای سطح عایق شده و محافظ غلاف کابل ها فراهم می شود که ماشین های خراب یا حمله ‏جوندگان یا کابل هایی که کمتر از ‏‎2.5‎‏ متر نصب شده اند.‏

اتصال به آتش و امداد و نجات :‏

 استانداردهای بریتانیا متدهای متنوعی را توضیح میدهد.‏

 متدها :‏

  1. خط مانیتور شده مستقیم
  2. خط چند کاره به اشتراک گذاشته به یک اعلام حریق مرکزی تجاری عمل انبار و از آنجا با خط ‏مستقیم به تیپ آتش
  3. سیستم کنترل از دور ‏VF
  4. شماره گیری خودکار 999 غیر تحت نظارت، نه لزوما قابل اعتماد و برای مقاصد بیمه مورد تایید ‏نیست
  5. استاندارد شامل ملزومات مورد نیاز برای کنترل و پانل ها از راه دور سرنشین دار مرکز را توسط ‏آتش نشانی نشانمی دهد.‏