مسلم است كه وجود ارتباط بين انسان‌ها در شرايط مختلف زندگي لازم و ضروري است، چنان‌چه امروزه ازانوع تجهيزات ارتباطي با كاربري عمومي و تخصصي استفاده مي شود، در اين بين نياز به ارتباط و آن هم از نوع پيوسته و مداوم جهت دسته‌ها و گروه‌هاي خاصي كه تحت شرايط ويژه‌اي به زندگي و كار مشغول‌اند بسيار محسوس‌تر و مهم‌تر مي‌نمايد. مثل ارتباط بين خلبان هواپيماي نظامي و غير نظامي و يا حتي شناور‌هايي كه روي هر نقطه از كره‌ي زمين در حركت و فعاليت هستند. مسلماً وجود ارتباط بين اين موارد نه تنها لازم بلكه حياتي به نظر مي‌رسد و از جهتي كه در اين شرايط ارتباط مي‌بايست بر مبناي سامانه اي بدون نياز به كابل و سيم و ... برقرار گردد لذا بهترين گزينه استفاده از امواج راديويي است.
کلمه رادیو VHF از "Very High Frequency" که به معنای فرکانس خیلی بالا است، گرفته شده است. این امواج دارای طول موج حدود 2 متر هستند. در امواج رادیو VHF می توان ایستگاه های رادیویی FM استریو را یافت.
رادیو VHF میتواند در بسیاری از ارتباطات فرکانس خیلی بالا شامل موارد زیر استفاده شود:
رادیو VHF هوایی جهت ارتباط هواپیماها
Airband یا گروه هواپیما نامی برای یک گروه از فرکانس در طیف رادیو VHF اختصاص داده شده به رادیو در هواپیمایی غیرنظامی است،
رادیو VHF گاهی اوقات نیز به عنوان VHF یا اصطلاحی تحت عنوان "ویکتور" نامیده می شود. بخش های مختلف باند رادیو VHF برای کمک مسیریابی رادیویی و کنترل ترافیک هوایی استفاده می شود.
در بسیاری از کشورها مجوز به کار تجهیزات airband رادیو VHF مورد نیاز است و عملگر رادیو VHF در صلاحیت در رویه، زبان و استفاده از الفبای صوتی یا اوایی مورد آزمایش قرار می گیرد
رادیو VHF راديو‌هاي غیر تجاری در باندهای 6، 2، 1 و 1/4 متر
رادیویی آماتور (همچنین "هام" رادیو نامیده می شود) استفاده از طیف فرکانس رادیویی رادیو VHF تعیین شده برای اهداف تفریح و سرگرمی خصوصی، انتقال پیام های غیر تجاری، آزمایش های بی سیم، خود آموز و ارتباطات اضطراری است. اصطلاح "آماتور" در رادیو VHF استفاده شده است برای تعیین "یک فرد مجاز علاقه مند در عمل رادیوالکتریک با هدف صرفا شخصی و بدون بهره مالی (یا پاداش مستقیم پولی و یا دیگر مشابه) و برای متمایز ساختن آن از رادیو و تلویزیون تجاری، عمومی ایمنی (مانند پلیس و آتش نشانی)، و یا خدمات حرفه ای رادیویی دو طرفه (مانند دریایی، حمل و نقل هوایی، تاکسی، و غیره)
رادیو VHF راديو‌هاي های FM
اف‌ام نوعی از پخش رادیویی رادیو VHF است.این حروف مخفف لغات (به انگلیسی: Frequency Modulation) به معنای مدولاسیون (محفظه‌بندی) بسامد رادیو VHF هستند. اینها سیگنال‌هایی در رادیو VHF هستند که توسط ایستگاه‌هایی رادیویی ایجاد می‌شوند و نواحی مختلف پخش می‌شوند.
FM در رادیو VHF به مدولاسیون بسامد اشاره می‌کند که در امواج هوایی رادیو VHF در هرجای دیگر جهان (به غیر از ژاپن) در حوزه فرکانس‌های بین ۸۸ تا ۱۰۸ مگاهرتز استفاده می‌شود. ژاپن از باند ۷۶ تا ۹۰ مگاهرتز استفاده می‌کند. ایستگاه های FM رادیو VHF بیشتر در مناطق و کشورهای توسعه یافته از نظر اقتصادی مانند اروپا و ایالات متحده آمریکا مخصوصا بخاطر کیفیت صدای بهتر رادیو VHF وپخش استریو رادیو VHF در این فرمت، بیشتر معمول ومورد استفاده هستند
رادیوی FM توسط ادوین اچ آرمسترانگ در سال ۱۹۳۰ به منظور جلوگیری از مشکل تداخل ثابت در رادیوی AM اختراع شد که در مقابل تداخل مصونیت داشت. درهمین زمان، کیفیت بهتر امکان قرار گرفتن فضای ایستگاههارا در فواصل بیشتری فراهم کرد. بجای ۱۰ کیلوهرتز فضا، فضای آنها ۲۰۰ کیلوهرتز، شد و تفاوت بین پایین‌ترین فرکانس کنونی FM رادیو VHF در ایالات متحده، ۸۸٫۱ و پایین‌ترین مقدار بعدی ۸۸٫۳ مگاهرتز مگاهرتز شد. این مورد قبلا در تجهیزات صوتی در سال ۱۹۴۰ وجود نداشت، اما این فضا گذاری بین کانالی بیشتر برای کاهش مشکل سیستمهای موجود AM استفاده شد.
رادیو VHF راديو‌هاي دريايي
در اين قسمت نگاهي كوتاه به كانال‌ها و سامانه هاي تعريف شده جهت ارتباطات دريايي مي اندازيم.
در جهان سه دسته كانال دريايي رادیو VHF ويژه‌ي ارتباطات صوتي بين دريا و خشكي، بين شناور‌ها و نيز داخل شناور‌ها به شرح زير تعريف شده است.
1-كانال‌هاي استاندارد بين‌المللي رادیو VHF
2-كانال‌هاي رادیو VHF كشور آمريكا
3-كانال‌هاي رادیو VHF كشور كانادا
اين سه دسته در رادیو VHF به جز اختلافاتي محدود كمابيش يكسان تعريف شده‌اند. نوع دوم و سوم رادیو VHF تنها در كشور‌هايي كه ذكر شده مورد تأييد و قابل استفاده قانوني خواهند بود و نوع بين‌المللي رادیو VHF، استاندارد جهاني ارتباط بين شناور‌ها و يا داخل و خارج آنها، از قايق‌هاي كوچك تفريحي كوچك گرفته تا كشتي‌هاي عظيم تجاري و حمل و نقل كالا و مسافر توسط رادیو VHF را شامل مي‌شود. در ادامه به شرح و توضيح برخي نكات برجسته در استفاده از رادیو VHF دريايي اشاره مي‌گردد. استفاده از رادیو VHF دريايي بر اساس مقررات بسته به اندازه‌ي شناور‌ها و كاربرد آنها متغير است. چنان‌كه براي برخي اجباري و براي برخي ديگر اختياري است. مقدار برد تجهيزات ممكن است دوربرد و يا كم برد باشد. شناور‌ها بوسيله‌ي رادیو VHF قادر به برقراري ارتباط با شناور‌هاي ديگر و يا نگهبانان ساحلي و بنادر موجود در خشكي خواهند بود. FCC مقررات مربوط به ارتباطات دريايي در آمريكا توسط رادیو VHF را به همراه گارد ساحلي اين كشور تدوين نموده است. تمامي كاربران اين راديو‌ها ملزم به رعايت مقررات و در قبال آن مسئول خواهند بود.
- چه شناور‌هايي ملزوم به استفاده از راديو‌هاي دريايي هستند؟
* كشتي‌هاي باري كه وزن آنها بيش از 300 تن است.
*كشتي‌ها و قايق‌هاي مسافر‌بري كه بيش از 6 مسافر را در خليج و يا آب‌هاي آزاد حمل مي‌نمايند.
*شناور‌هاي مخصوص كشيدن ديگر شناور‌ها كه طول بيشتر از 20 متر دارند.
*قايق‌هاي يدك‌كشي كه بيش از 8 متر طول دارند.
*قايق‌هاي ماهي گيري تجاري
به جز مواردي كه ذكر گرديد ديگر شناور‌ها در استفاده يا عدم استفاده از راديو‌هاي دريايي مختارند.
-چه نوع از راديو‌هاي دريايي مورد قبول هستند؟
*توان خروجي اين راديو‌ها در نهايت نبايد بيشتر از 5 وات براي راديو‌هاي دستي و 25 وات براي انواع قابل نصب بر روي شناور باشند.
اين راديو‌ها بايد توانايي ارسال بر روي كانال‌هاي 9 و 16 استاندارد را دارا باشند. همچنين راديو‌هاي مورد استفاده بايد داراي شماره‌ي ثبت و بر چسب استاندارد از كميته FCC باشند.
-آيا مي‌توان از يك راديو‌ي دريايي با قابليت تماس انتخابي(selective call) استفاده كرد؟
*براي اين منظور مي‌بايست يك كد منحصر به فرد 9 رقمي به نام (MMSI) را از مراجع قانوني به نام خود ثبت نماييد سپس اين كد را به وسيله‌ي نرم‌افزار راديو به دستگاه اضافه كرده و از آن استفاده مي‌كنيد. FCC در آمريكا از مراجعي است كه متولي ارائه اين شناسه است.
-چه كانال‌هايي قابل استفاده هستند؟
*كانال‌هاي دريايي بر اساس نوع كاربرد و محتواي پيام‌ها به چند دسته تقسيم مي‌شوند كه استفاده از آن ها مي‌بايست مطابق با نوع پيام باشد، مثلاً پيام‌هايي كه بين شناور‌ها و يا بين شناور و ساحل انجام مي‌شوند، كانال‌هاي خاص خود را دارند.
-نكاتي كه بايد در استفاده از رادیو VHF مورد توجه قرار گيرند.
1-در صورتي كه بر روي كانال‌هاي ديگر مكالمه‌اي نداريد همواره راديو را روي كانال 16 تنظيم نماييد و در غير اين صورت بين كانال‌هاي مورد استفاده و كانال‌هاي 16 چرخه‌ي پويش(scan) برقرار نماييد.
2-هميشه از حداقل توان مورد نياز جهت ارتباط استفاده كنيد زيرا اين امر احتمال تداخل و ايجاد مزاحمت براي ديگر شناور‌ها را كاهش مي‌دهد.
3-تماس با ايستگاه ساحلي محلي همواره كانال‌هاي خاص خود را دارد اما در صورتي كه نمي‌دانيد اين كانال‌ها كدامند از كانال 16 استفاده نماييد. ايستگاه‌هاي ساحلي همواره بر روي كانال‌هاي 9 و 16 شنود دارند و به محض دريافت پيام به آن پاسخ مي‌دهند.
4-در تماس با ديگر شناور‌ها مي‌توان هم از كانال‌هاي مربوط به تماس‌هاي كشتي به كشتي و آن هم با حداقل توان مورد نياز استفاده نماييد.
5-در مواقع مكالمه با كاركنان و بخش‌هاي داخلي شناور، تنها و تنها از كانال‌هاي داخلي (inter ship) و آن هم با حداقل توان مورد نياز استفاده نماييد.
6-طول زمان هر تماس محدوديت دارد، به همين دليل طول زمان ارسال هر پيام نبايد بيشتر از 30 ثانيه در هر مرتبه باشد (فشردن پيوسته‌ي كليه PTT). در صورتي‌كه پاسخي دريافت نكرديد مي‌بايست قبل از ارسال مجدد پيام دو دقيقه منتظر بمانيد، بعد از سه بار كه اين عمل تكرار شد مي‌توانيد بار ديگر بعد از 15 دقيقه پيام را ارسال كنيد.
-چه نوع پيام يا ارتباطي خلاف مقررات است؟
1-پيام‌هاي درخواست كمك يا اعلام حوادت دروغ و نادرست.
2-پيام‌هاي حاوي الفاظ زشت و توهين‌آميز
3-ايجاد نويز، تماس بي‌وقفه و غير ضروري و يا تماس به منظور آزمايش عملكرد راديو و همچنين تماس در مواقعي كه شناور در خشكي قرار گرفته نيز بر خلاف ضوابط است.
4-آزمايش عكس‌العمل در مقابل ارسال پيام‌هاي اضطراري كذب وديگرشوخي ها.براساس قوانين ، ارسال هرگونه پيام شوخي وجعلي درقالب پيام هاي اضطراري بر روي كانال 16 موجب پيگرد قانوني و محكوميت از جمله جريمه‌ي نقدي ، زندان و يا محروميت از استفاده‌ي شناور مي‌گردد.
-در صورت تخطي از مقررات چه اتفاقي مي‌افتد؟
*در صورتي كه تخطي از مقررات براي مراجع قانوني كنترل كننده مسلم شود، ابتدا اخطاري كتبي از طرف آنها براي خاطي ارسال خواهد شد و در صورت عدم توجه و تكرار خطا ممكن است منجر به لغو پروانه و حتي محكوميت نيز گردد.
-پيام‌هاي اضطراري بين‌المللي چه هستند؟
سه پيام اضطراري معمول مورد استفاده به قرار زير است:
1-(May DAY) پيام اضطراري كه نشان دهنده‌ي تهديد بزرگ و قريب الوقوع خطر براي درخواست كمك هستند.
2- (PAN PAN) پيام فوري كه در مواقع در خطر بودن شناور ياجان اشخاص مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
3-(security) پيام هشداري كه جنبه‌ي آگاهي دهنده و هشدار در خصوص مسير‌يابي و يا اخطار‌هاي مهم در مورد شرايط جوي ارسال مي‌گردد.
